Ngày 6/6/2025, Quốc hội Nhật Bản đã chính thức thông qua bản sửa đổi Đạo luật Dịch vụ Thanh toán (Payment Services Act – PSA), đưa ra một loạt quy định mới nhằm kiểm soát chặt chẽ hoạt động của các sàn giao dịch tiền điện tử. Động thái này đánh dấu bước tiến lớn trong việc củng cố hệ thống giám sát tài sản số tại quốc gia này, với mục tiêu chính là bảo vệ nhà đầu tư và ngăn chặn dòng tiền điện tử chảy ra nước ngoài.
Vì sao Nhật Bản phải sửa đổi luật PSA?
Sự thay đổi trong luật PSA xuất phát từ thực tế đáng báo động trong ngành tiền điện tử toàn cầu. Trong những năm gần đây, nhiều sàn giao dịch nước ngoài bất ngờ phá sản, để lại hậu quả nặng nề cho các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức tại Nhật Bản. Các sự kiện này không chỉ khiến tài sản bị đóng băng mà còn có nguy cơ mất trắng nếu không được xử lý kịp thời.
Năm 2024, Nhật Bản đã chứng kiến một sự cố nghiêm trọng: một sàn giao dịch nội địa bị tin tặc tấn công, khiến lượng Bitcoin trị giá hơn 305 triệu USD bị rút ra trái phép. Vụ việc đã làm rúng động cộng đồng tài chính và dấy lên yêu cầu cấp thiết về việc siết chặt kiểm soát an ninh tài sản số, đặc biệt là với các nền tảng nước ngoài.
Những điểm mới nổi bật trong luật tiền điện tử sửa đổi
Luật sửa đổi PSA không chỉ tăng cường giám sát, mà còn mở đường cho mô hình kinh doanh linh hoạt hơn trong không gian tiền điện tử. Dưới đây là những thay đổi quan trọng:
- Tài sản của nhà đầu tư phải được giữ trong nước
Các sàn giao dịch tiền điện tử hoạt động tại Nhật Bản sẽ bắt buộc giữ tài sản của người dùng tại Nhật, thay vì để tại các ví lưu trữ ở nước ngoài. Điều này giúp hạn chế rủi ro mất mát khi các sàn ngoại phá sản hoặc gặp sự cố. - Mở rộng mô hình kinh doanh linh hoạt
Luật mới tạo khuôn khổ cho các mô hình kinh doanh linh hoạt hơn, cho phép sự hợp tác giữa các sàn giao dịch và ứng dụng của người dùng như trò chơi điện tử, nơi người dùng sử dụng token hoặc tài sản số trong quá trình trải nghiệm. Đây là động lực để các doanh nghiệp sáng tạo sản phẩm và dịch vụ tích hợp blockchain. - Quản lý tiền ổn định (stablecoin) hiệu quả hơn
Luật sửa đổi cho phép các tổ chức phát hành stablecoin được nắm giữ tối đa 50% tài sản phát hành dưới dạng tài sản có rủi ro thấp, như trái phiếu chính phủ hoặc tiền gửi ngân hàng. Quy định này giúp đảm bảo sự an toàn và tính thanh khoản của đồng tiền, đồng thời khuyến khích đổi mới trong hệ sinh thái tài chính số. - Đăng ký và tuân thủ nghiêm ngặt hơn
Tất cả các thực thể tham gia vào hoạt động tiền điện tử, bao gồm cả sàn giao dịch, ví điện tử, đơn vị phát hành stablecoin, sẽ phải đăng ký theo luật PSA mới. Ngoài ra, họ phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về chống rửa tiền (AML) và chống tài trợ khủng bố (CFT). Đây là yếu tố then chốt giúp Nhật Bản duy trì vị thế quốc gia tiên phong trong việc xây dựng hành lang pháp lý an toàn cho tiền điện tử.
Luật sửa đổi PSA đã được Hạ viện Nhật Bản thông qua vào tháng 5/2025 và nhận được sự phê chuẩn cuối cùng từ Thượng viện vào ngày 6/6/2025. Theo kế hoạch, các quy định mới sẽ chính thức có hiệu lực trong vòng 12 tháng tới, tức là trước giữa năm 2026.
Ngoài ra, chính phủ Nhật Bản cũng đang chuẩn bị giới thiệu một danh mục doanh nghiệp mới chuyên hỗ trợ kết nối giữa sàn giao dịch và người dùng, thúc đẩy việc tạo ra các sản phẩm và dịch vụ tài sản số tiện ích, có tính đổi mới cao nhưng vẫn nằm trong khuôn khổ pháp luật.
Tác động đến thị trường và nhà đầu tư Nhật Bản
Với những thay đổi này, nhà đầu tư Nhật Bản sẽ được bảo vệ tốt hơn khỏi những rủi ro ngoài tầm kiểm soát như phá sản sàn giao dịch hay bị hack. Việc giữ tài sản trong nước cũng giúp tăng tính minh bạch và khả năng kiểm soát của cơ quan quản lý.
Đồng thời, các doanh nghiệp trong ngành tiền điện tử tại Nhật Bản sẽ buộc phải nâng cấp quy trình vận hành, công nghệ bảo mật và năng lực tuân thủ pháp luật nếu muốn tiếp tục hoạt động.
Chính phủ Nhật Bản được đánh giá là đang đi đúng hướng trong việc xây dựng một khung pháp lý vừa đảm bảo an toàn, vừa không bóp nghẹt sự đổi mới. Bằng cách kết hợp chặt chẽ các quy định về bảo vệ nhà đầu tư với chính sách mở cửa cho các mô hình kinh doanh linh hoạt, Nhật Bản tiếp tục giữ vững vị thế là một trong những quốc gia tiên phong trong lĩnh vực quản lý tài sản số.
Kết luận
Việc Quốc hội Nhật Bản chính thức sửa đổi Đạo luật Dịch vụ Thanh toán vào ngày 6/6/2025 là dấu mốc quan trọng, phản ánh tầm nhìn dài hạn của nước này trong việc phát triển ngành công nghiệp tiền điện tử một cách bền vững và an toàn.
Trong bối cảnh toàn cầu vẫn còn nhiều lo ngại về tính ổn định của thị trường crypto, Nhật Bản đã và đang thể hiện vai trò tiên phong trong việc xây dựng một hệ sinh thái tài sản kỹ thuật số có kiểm soát, minh bạch và thân thiện với nhà đầu tư.
Các bài viết liên quan
