Trong bối cảnh tài sản số và công nghệ blockchain đang bùng nổ trên toàn cầu, Việt Nam cũng không đứng ngoài cuộc chơi. Tại Hội nghị “Danang Fintech: Unlocking the Future of Digital Assets” tổ chức gần đây, nhiều chuyên gia trong và ngoài nước đã cùng trao đổi về những hướng đi chiến lược cho Việt Nam trong lĩnh vực tài sản số. Đặc biệt, Đà Nẵng đang nổi lên như một ứng viên sáng giá với nhiều cơ chế thử nghiệm tiên phong.
Khung pháp lý: Yếu tố sống còn cho sự phát triển tài sản số
Một thông điệp rõ ràng xuyên suốt hội nghị là: công nghệ không thể phát triển trong môi trường thiếu niềm tin và thiếu khung pháp lý phù hợp. Ông Lê Sơn Phong, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP. Đà Nẵng, nhấn mạnh: thành phố đang định hình vai trò “kiến tạo” nhằm thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, trong đó tài sản số và blockchain đóng vai trò then chốt.
Đà Nẵng sẽ triển khai cơ chế sandbox, một môi trường thử nghiệm có kiểm soát, cho các sáng kiến công nghệ đột phá. Đây là bước đi chiến lược, cho phép thành phố đồng hành với cộng đồng khởi nghiệp, doanh nghiệp và nhà đầu tư để cùng thiết kế một không gian chính sách cởi mở, thúc đẩy sáng tạo.
Chính sách quốc gia tạo hành lang pháp lý quan trọng
Theo ông Võ Đức Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới Sáng tạo Đà Nẵng, tháng 10/2024, Chính phủ Việt Nam đã ban hành “Chiến lược quốc gia về ứng dụng và phát triển công nghệ chuỗi khối đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Đây là văn bản nền tảng tạo điều kiện cho việc hình thành hành lang pháp lý đối với tài sản số.
Ngoài ra, Nghị quyết 136 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm chính sách đặc thù cho Đà Nẵng cũng cho phép thành phố vận hành cơ chế sandbox cho các lĩnh vực công nghệ mới. Cùng với dự thảo Luật về công nghệ số đang được xây dựng, nền móng pháp lý dành cho tài sản số tại Việt Nam đang dần hình thành.
Việt Nam có lợi thế nhưng không được chậm chân
Bà Lynn Hoàng, Giám đốc Quốc gia tại Binance cho rằng, việc Việt Nam đã quyết định thí điểm tài sản số là một tín hiệu tích cực, thể hiện sự sẵn sàng nhập cuộc cùng thế giới. Tuy nhiên, từ quyết định đến khi có khung pháp lý cụ thể vẫn là một hành trình dài và nhiều thách thức.
“Nếu khung pháp lý được thiết kế mang tính kiến tạo, Việt Nam sẽ có nhiều lợi thế cạnh tranh. Ngược lại, nếu quá khắt khe hay không đồng bộ với xu hướng toàn cầu, chúng ta có thể mất cơ hội bứt phá”, bà Lynn phân tích.
Một trong những điểm nổi bật được tiết lộ tại hội nghị là việc Đà Nẵng đã phê duyệt thử nghiệm một dự án thanh toán bằng stablecoin (đồng tiền điện tử ổn định giá), cụ thể là USDT. Mô hình này cho phép du khách quốc tế đến Đà Nẵng thanh toán bằng stablecoin tại các điểm dịch vụ được cấp phép.
Dự án đã vượt qua vòng thẩm định đầu tiên và đang tiếp tục được kiểm nghiệm trước khi triển khai trên diện rộng. Đây là minh chứng cho cách tiếp cận linh hoạt: thử nghiệm thực tế quy mô nhỏ trước khi mở rộng ra toàn ngành, đảm bảo rủi ro được kiểm soát.
Những tiêu chuẩn không thể thiếu: KYC, AML
Theo các chuyên gia, để xây dựng một hệ sinh thái tài sản số bền vững, Việt Nam cần tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về xác minh danh tính người dùng (KYC) và chống rửa tiền (AML). Đây là điều kiện bắt buộc nếu muốn thu hút dòng vốn nước ngoài và tránh bị cô lập khỏi các thị trường lớn như Mỹ hay EU.
Ông Bình Nguyễn – Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đại học RMIT Việt Nam – nhận định rằng việc xây dựng khung pháp lý rõ ràng là thách thức không nhỏ, ngay cả với những quốc gia phát triển như Mỹ, Singapore hay Thụy Điển. Vì thế, Việt Nam cần chọn lĩnh vực ưu tiên, trước mắt là giao dịch tài sản số, phân loại rõ các loại tài sản, đặc biệt là quản lý stablecoin, loại tài sản đang có giao dịch toàn cầu ngang ngửa hệ thống Visa.
Tầm nhìn dài hạn: Đà Nẵng trở thành trung tâm tài sản số quốc tế?
Nhiều đại biểu tin rằng, với những bước đi hiện tại, Đà Nẵng hoàn toàn có thể trở thành “thủ phủ” tiền số của Việt Nam và khu vực. Đặc biệt, bà Lynn Hoàng gợi ý rằng thành phố có thể học hỏi mô hình từ UAE, quốc gia chỉ trong vòng một năm (2022-2023) đã thu hút hàng tỷ USD đầu tư vào lĩnh vực tài sản số và blockchain.
“So với Dubai, Đà Nẵng có nhiều lợi thế tự nhiên và môi trường sống hấp dẫn hơn. Nếu có chính sách phù hợp, thành phố hoàn toàn có thể bứt phá”, bà Lynn nhận định.
Tài sản số là lĩnh vực mới mẻ nhưng đầy tiềm năng. Việt Nam đang có những lợi thế nhất định như nền tảng công nghệ mạnh, cộng đồng blockchain phát triển và sự linh hoạt trong chính sách thử nghiệm. Tuy nhiên, bài toán khung pháp lý vẫn là rào cản lớn cần được giải quyết sớm.
Nếu làm tốt, Việt Nam – đặc biệt là Đà Nẵng – sẽ không chỉ bắt kịp xu hướng toàn cầu mà còn có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, thu hút đầu tư quốc tế trong kỷ nguyên số. Nhưng để làm được điều đó, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng công nghệ.