Sau khi đệ đơn phá sản vào năm 2023, Genesis Global Capital, một trong những công ty cho vay tiền điện tử lớn nhất, đã quyết định phản công. Mới đây, Genesis chính thức khởi kiện công ty mẹ là Digital Currency Group (DCG) cùng Giám đốc điều hành Barry Silbert với cáo buộc lừa đảo, quản lý yếu kém và rút hơn 1 tỷ USD tài sản từ công ty con.
Vụ kiện được coi là một bước ngoặt pháp lý lớn trong ngành tiền điện tử. Với mục tiêu thu hồi 3,3 tỷ USD để bồi thường cho các chủ nợ, Genesis đang kéo DCG vào tâm điểm của một cuộc khủng hoảng niềm tin nghiêm trọng.
Toàn cảnh vụ kiện: Mâu thuẫn nội bộ đẩy Genesis đến bờ vực phá sản
Genesis là công ty cho vay tiền mã hóa trực thuộc DCG, từng có quy mô hoạt động rất lớn với hàng chục tỷ USD tài sản. Tuy nhiên, sau những cú sập liên tiếp của thị trường như Terra-Luna, Three Arrows Capital (3AC), và FTX, Genesis bị đẩy vào khủng hoảng thanh khoản và chính thức nộp đơn xin phá sản đầu năm 2023.
Theo các hồ sơ được đệ trình tại tòa án Delaware và New York, Genesis tố cáo DCG và Barry Silbert đã có hành vi thao túng tài chính tinh vi nhằm rút tài sản ra khỏi công ty con trong khi các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức phải gánh chịu thiệt hại nặng nề.
Trong đơn kiện nộp tại Tòa án Delaware, Genesis đưa ra hàng loạt cáo buộc nghiêm trọng:
- DCG bị tố sử dụng Genesis như một “cây ATM doanh nghiệp”, rút tiền mặt và tài sản kỹ thuật số thông qua các khoản vay nội bộ phức tạp.
- Genesis bị buộc phải chấp nhận cổ phiếu Grayscale Bitcoin Trust (GBTC) – một tài sản có tính thanh khoản thấp – làm tài sản thế chấp, gây rủi ro lớn trong giai đoạn khủng hoảng thị trường.
- DCG và các công ty con như Grayscale được ưu tiên lợi ích, trong khi các chủ nợ và đối tác phải chịu thiệt hại nặng nề.
- Tổng cộng hơn 1,2 tỷ USD tài sản đã bị DCG rút ra trong thời điểm Genesis mất khả năng thanh toán.
Ngoài ra, đơn kiện tại tòa án phá sản New York cũng làm rõ cách DCG rút tiền ngay trong lúc thị trường tiền mã hóa sụp đổ, bao gồm các sự kiện chấn động như cú phá sản của FTX và vụ sập hệ sinh thái Terra-Luna.
Thiệt hại lớn: Khách hàng là người gánh chịu
Vào thời điểm nộp đơn phá sản, Genesis còn nợ các chủ nợ hơn 14 tỷ USD, phần lớn đến từ các khách hàng tổ chức và bán lẻ đã gửi tài sản vào hệ thống cho vay của công ty.
Trong khi đó, theo cáo buộc của Genesis, nội bộ DCG và người có quyền đã kịp thời rút phần lớn tài sản của mình, để lại thiệt hại cho các nhà đầu tư bên ngoài. Hành động này bị coi là vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ ủy thác và nguyên tắc minh bạch tài chính.
Genesis khẳng định họ đang nỗ lực thu hồi 3,3 tỷ USD qua các vụ kiện, với kỳ vọng có thể phần nào bù đắp thiệt hại cho các chủ nợ. Tuy nhiên, đây là con đường pháp lý phức tạp và có thể kéo dài trong nhiều năm.
Vấn đề pháp lý: Ai sẽ chịu trách nhiệm?
Vụ kiện này đặt ra câu hỏi lớn về trách nhiệm và đạo đức kinh doanh trong hệ sinh thái tiền điện tử. Barry Silbert, người sáng lập DCG, vốn được coi là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất trong ngành. Tuy nhiên, nếu các cáo buộc được xác nhận, đây sẽ là một đòn giáng mạnh vào uy tín cá nhân của ông và toàn bộ tập đoàn DCG.
Trong khi đó, Grayscale – công ty con nổi bật nhất của DCG – cũng bị nhắc đến trong vụ kiện. Genesis cho rằng DCG đã buộc công ty phải chấp nhận cổ phiếu GBTC làm tài sản thế chấp trong các khoản vay, ngay cả khi giá trị của loại cổ phiếu này liên tục sụt giảm và khó chuyển đổi thành tiền mặt.
Tác động đến toàn ngành tiền điện tử
Các chuyên gia pháp lý nhận định, vụ kiện giữa Genesis và DCG có thể trở thành tiền lệ pháp lý quan trọng, ảnh hưởng đến cách các công ty tiền mã hóa tổ chức cấu trúc nội bộ và phân chia quyền lợi giữa các công ty con và công ty mẹ.
Bên cạnh đó, nếu Genesis thành công trong việc thu hồi tài sản, điều này có thể thúc đẩy các công ty khác, từng bị ảnh hưởng bởi quản lý yếu kém hoặc xung đột lợi ích, cũng sẽ khởi kiện các đối tác của mình.
Vụ kiện cũng một lần nữa cho thấy tầm quan trọng của quy định và kiểm soát tài chính chặt chẽ trong thị trường tiền điện tử, vốn vẫn còn nhiều lỗ hổng khiến các cá nhân và tổ chức dễ bị thiệt hại mà không có cơ chế bảo vệ rõ ràng.
Kết luận
Genesis, từ vị trí công ty cho vay tiền điện tử hàng đầu, đã rơi vào khủng hoảng tài chính và pháp lý chỉ trong vòng hơn một năm. Nay, họ đang đấu tranh để giành lại công lý và tài sản thông qua các vụ kiện quy mô lớn chống lại DCG và Barry Silbert.
Kết quả của vụ kiện không chỉ ảnh hưởng đến Genesis và DCG, mà còn là hồi chuông cảnh báo cho toàn bộ ngành công nghiệp tiền điện tử đang phát triển nhanh nhưng thiếu hệ thống giám sát rõ ràng.
Trong bối cảnh thị trường vẫn đang trong giai đoạn phục hồi, đây sẽ là một trong những vụ việc đáng chú ý nhất trong năm 2025 và có thể quyết định tương lai của nhiều công ty tài chính kỹ thuật số lớn khác.